Yapay Zeka Tarihi Dünden Bugüne Akıllı Makineler

Yapay zeka tarihi kökleri ve evrimi, antik dönemlerden modern çağa uzanan zengin bir tarihe sahiptir. Bu tarihi serüven; felsefe, matematik ve mühendislik gibi çeşitli disiplinlerin kesişiminde şekillenmiştir.

Antik Dönem İlk Fikirler ve Mekanik Otomasyonlar

Antik Yunan filozofları, özellikle Aristoteles, mantıksal çıkarım sistemleri üzerine düşünmüş ve “zihinsel hesaplama” fikrini keşfetmişlerdir. Bu dönemde, Heron of Alexandria gibi bilim insanları tarafından tasarlanan basit mekanik cihazlar, insan zekasının taklit edilmesi fikrinin erken örneklerini sunmuştur.

Ortaçağ Yapay Zekanın Teorik Temellerin Atılması

Ortaçağ boyunca, Roger Bacon ve Ramon Llull gibi düşünürler, matematiksel hesaplamaların otomasyonu ve mantıksal çıkarımların otomatikleştirilmesi üzerine çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalar, yapay zekanın teorik temellerinin atılmasına yardımcı olmuştur.

Rönesans ve Aydınlanmayla Yapay Zekada Felsefi ve Matematiksel İlerlemeler

Rönesans ve Aydınlanma dönemlerinde, René Descartes’ın “zihin-beden düalizmi” ve Gottfried Wilhelm Leibniz’in sembolik mantık ile ikili sayı sistemi üzerine yaptığı çalışmalar, yapay zekanın felsefi ve matematiksel temellerini daha da geliştirdi

19.Yüzyıl Bilgisayar Biliminin Doğuşu

Charles Babbage’in analitik motoru ve Ada Lovelace’ın bu makine için yazdığı algoritmalar, programlanabilir bilgisayarların ve dolayısıyla modern bilgisayar biliminin temellerini atmıştır. Lovelace, bilgisayar programlamasının ilk adımlarını atan ve yapay zekanın pratik uygulamalarına yönelik vizyoner bir bakış açısı sunan bir figür olarak kabul edilir.

Yapay Zekada İlk Adımlar

Yapay zekanın temeli, insan zekasının makinalar tarafından taklit edilebileceği fikrine dayanır. İlk adımlar, 1950’lerde, bilgisayar biliminin babalarından biri olarak kabul edilen Alan Turing’in çalışmalarıyla atıldı. Turing, “Makinalar düşünebilir mi?” sorusunu gündeme getirdiği ve bilgisayarların insan düşünce sürecini taklit edebileceğini öne sürdüğü çalışmalarıyla tanınır. Turing Testi, bir makinenin insan seviyesinde zeka gösterip gösteremediğinin belirlenmesi için kullanılan bir metottur.

Altın Yıllar 1956-1974

Yapay zekanın altın çağı olarak kabul edilen bu dönemde, bilgisayarların problem çözme yetenekleri üzerine önemli çalışmalar yapıldı. 1956’da Dartmouth Konferansı, yapay zeka teriminin ilk kez kullanıldığı ve bu alanın bir bilim dalı olarak tanımlanmasına öncülük eden bir olaydır. Bu dönemde, araştırmacılar bilgisayarları matematiksel teoremleri çözme, satranç oynama ve dil öğrenme gibi zihinsel görevleri yerine getirecek şekilde programladılar.

Kış Mevsimleri ve Yeniden Doğuş

Yapay zeka alanında yaşanan ilk “kış” dönemi, 1974-1980 yılları arasında meydana geldi. Aşırı beklentilerin karşılanamaması ve teknik sınırlılıklar nedeniyle fonlamalarda büyük düşüşler yaşandı. Ancak 1980’lerin sonlarında, özellikle makine öğrenmesi ve sinir ağları üzerine yapılan çalışmalarla yapay zekada yeniden bir canlanma görüldü. Bu dönem, bilgisayarların kendiliğinden öğrenebilme yeteneklerinin keşfedilmesiyle önem kazandı.

Modern Çağ Derin Öğrenme ve Ötesi

2010’lar, yapay zekanın modern çağının başlangıcı olarak görülür. Bu dönemde, derin öğrenme modelleri ve algoritmaları, görüntü ve ses tanıma, doğal dil işleme ve otonom araçlar gibi alanlarda devrim yarattı. Google, IBM, Facebook ve diğer büyük teknoloji şirketleri, yapay zeka araştırmalarına büyük yatırımlar yaptı. Derin öğrenme, bilgisayar sistemlerinin insan beyninin sinir ağlarından ilham alan yapay sinir ağları kullanarak karmaşık desenleri tanımasını ve öğrenmesini sağladı.

Yapay Zeka Uygulamalarının Genişlemesi

2010’lardan itibaren, yapay zeka, tüketici elektroniğinden sağlık hizmetlerine, otomotivden finans sektörüne kadar geniş bir yelpazede uygulama buldu. Kişiselleştirilmiş ürün önerileri, sesli asistanlar, otonom araçlar ve akıllı ev otomasyon sistemleri, AI teknolojisinin günlük yaşama nasıl entegre edildiğinin somut örnekleri oldu. Bu dönemde, AI destekli sağlık uygulamaları, hastalık teşhisi ve tedavi planlaması alanlarında çığır açtı.

Günümüzde Yapay Zeka

Yapay Zeka alanında yaşanan gelişmeler, teknolojinin nasıl hızla ilerlediğini ve hayatımızın birçok alanında nasıl daha entegre hale geldiğini gösteriyor. Pandemi, dijitalleşmeyi ve otomasyonu hızlandırarak işletmelerin zorluklarla başa çıkmasını sağladı ve yeni teknolojilerin benimsenmesine yol açtı. Bu süreç, tüm dünyada önemli ve hızlı bir dijital devrimi tetikledi ve teknolojik gelişmelerin ilerlemesini sağladı​​.

Yapay zeka (AI), bu dönemde, görüntü ve konuşma tanıması, araç paylaşım uygulamaları, mobil kişisel asistanlar ve navigasyon uygulamaları gibi alanlarda varlığını hissettirdi. Ayrıca, yapay zeka, etkileşimleri araştırarak ve gerçek zamanlı olarak kaynaklar ile tüketiciler arasındaki dinamik kalıpları belirleyerek daha önce tespit edilmemiş bağlantıları keşfetmek için kullanılmaya başlandı. Makine öğrenimi, yapay zekanın bir alt kümesi olarak, çok çeşitli endüstrilerde kullanılmakta ve bu da kalifiye iş gücü alanında artışa neden olmaktadır​​.

ChatGPT Büyük Devrim

ChatGPT, günümüzün en önemli yeniliklerinden biri olarak öne çıkıyor. Doğal dil işleme teknolojilerindeki ilerlemeler sayesinde, ChatGPT, kullanıcılara insan gibi doğal yanıtlar verebiliyor. Bu, OpenAI tarafından geliştirilen ve insanlar tarafından geri bildirimle pekiştirilen öğrenme teknikleriyle mümkün oluyor. ChatGPT, makale yazımından kodlamaya, iş başvurularından günlük sorulara kadar geniş bir kullanım alanına sahip. Uzmanlar, bu tür araçların gelecekte arama motorlarının yerini alabilecek potansiyele sahip olduğunu öngörüyorlar​.

googlegemini-webp

ChatGPT’ye Rakip Chatbot’lar ve Farklı Yaklaşımlar

ChatGPT’den sonra Microsoft Copilot, Google Gemini gibi ChatGPT’ye rakip ürünlerini piyasaya sürdü ve her geçen gün çok hızlı bir yenilik ve gelişimle yapay zeka hayatlarımızın tam ortasında yerini almış bulunuyor. Aynı zamanda metinden görüntüye, metinden videoya üretken yapay zeka araçları, iş hayatında verimliliği arttırmayı amaçlayan sanal asistanlar, eğitimde kişiselleştirilmiş öğrenme deneyimleri sunan, sağlık hizmetlerinde hastalara teşhis ve tedavi desteği sağlayan, müşteri hizmetlerinde 7/24 destek ve çözüm sunan ve sanatsal ve yaratıcı alanlarda yeni eserler ve içerikler üretmeye yardımcı birçok yapay zeka aracı hayatımızda daha fazla yer edinecek.

Kaynakça: 1 2 3